به گزارش فرهنگ امروز به نقل از مهر؛ در این همایش که با هدف تبیین روابط حوزه علمیه هامبورگ با حوزه علمیه برگزار شده، آیت الله اعرافی مدیر حوزه های علمیه، حجت الاسلام  قمی، معاون امور بین الملل دفتر رهبر انقلاب، رمضانی مدیر مدرسه اسلامی هامبورگ، نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب، عباسی معاون آموزش جامعه المصطفی العالمیه و موسوی مسئول بخش اروپایی و آمریکایی امور بین الملل دفتر رهبر انقلاب اسلامی سخنرانی کردند.

مهم‌ترین محورهای این همایش، بررسی «فرصت‌ها و ظرفیت‌های آموزشی بلندمدت و کوتاه‌مدت در اروپا» و «پژوهش و تبادلات علمی فرهنگی در اروپا»  عنوان شده است.

۲۴۰ مرکز شیعه در آلمان وجود دارد

حجت الاسلام رمضانی در این همایش به ظرفیت‌های مرکز اسلامی هامبورگ در بخش های مختلف علمی و آکادمیک اشاره و اظهار کرد: مرکز اسلامی هامبورگ مانند مراکز دیگر نباید دانسته شود بلکه  به عنوان یک بخش محوری در اروپا باید مورد توجه قرار بگیرد.

او با بیان اینکه آنچه جایگاه این مرکز اسلامی را برجسته کرده، اشراف مرجعیت است، گفت: این مرکز یک بیانیه هویت دارد که با توجه به شاخصه‌های مهم اسلامی درصدد رسیدن به آن هویت است.

مسؤل مرکز اسلامی هامبورگ ادامه داد: از جمله این شاخصه ها در بیانیه هویت مرکز اسلامی هامبورگ عقلانیت و اعتدال دینی، معنویت دینی، آزادی معنوی، عدالت و برابری خصوصا در حوزه اجتماع بر اساس حفظ کرامت انسانی است.

او با بیان اینکه هیچ برنامه و حرکتی بدون سند راهبردی تعریف نشده است، تصریح کرد: اعتکاف بیش از ۱۱ کشور، مسابقات قرآنی و برنامه هایی که درجهت وحدت مسلمانان برگزار می‌شود در چهارچوب سند راهبردی هستند.

رمضانی تعامل و هم افزایی را یک اصل دانست و بر توجه به آن تأکید کرد و افزود: به واسطه گستردگی کار در مرکز اسلامی هامبورگ ۴ معاونت تعریف شده است که بخشی مربوط به آموزش های تخصصی است و ظرفیت های ویژه ای در این مرکز وجود دارد. از جمله مسائلی که از ابتدا مورد توجه بوده تقویت نیروهای بومی بوده است که جامعه المصطفی آن را سال‌ها دنبال می‌کرده است.

رئیس حوزه علمیه هامبورگ با اشاره به اینکه در بخش‌های آموزش تخصصی و عمومی نیازمند تربیت نیروهای کارآمد و آشنا با فرهنگ های بومی غرب هستیم، افزود: خط مشی‌های اصلی ما در حوزه گسترش گفتمان معنویت اخلاق، عقلانیت، اعتدال، نفی افراط، توجه ویژه به موضوع شناسی فقهی و اهتمام ویژه به مکتب عقلانی اهل بیت(ع) است.

او با بیان اینکه حضور طلاب در متن جامعه اروپایی و پرهیز از انزوا طلبی از رویکرد های مهمی است که دنبال و بر وحدت بین مذاهب اسلامی تأکید می شود، مطرح کرد: ۲۴۰ مرکز شیعه در آلمان وجود دارد که تحت حمایت اتحادیه مراکز شیعه و نیازمند مبلغانی هستند که به فرهنگ بومی آن محل آشنا باشند.

رمضانی با بیان اینکه طلاب ما باید در این مراکز به لحاظ تهذیب و آراستگی فضائل اخلاقی سرآمد باشند، تصریح کرد:  اکنون ۵۲ طلبه داریم و زبان فارسی را به عنوان زبان مشترک قرار داده و زبان عربی را هم به عنوان زبان اسلام مورد توجه قرار دادیم.

او در پایان گفت: ساختمانی اختصاصاً برای حوزه علمیه هامبوگ خریداری شده تا به عنوان یک مرکز برجسته حوزوی در اروپا بتوانیم فعالیت‌های خود را توسعه دهیم.

حوزه علمیه آلمانی زبان در هامبورگ ۵ سالگی خود را سپری می‌کند

حجت الاسلام قمی هم در سخنانی در این همایش اظهار کرد: زمانی که آیت الله بهشتی از آلمان به ایران بازگشت دست به کار مهمی زد و یک دوره تربیت مبلغ را با پنج نفر راه‌اندازی کرد و از آن نفر تنها یک نفر به تبلیغ خارج از کشور رفت. امروز به لطف امام زمان(عج) شاهد هستیم یکی از آرزوهای شهید بهشتی درحال تحقق است و حوزه علمیه آلمانی زبان در هامبورگ ۵ سالگی خود را سپری می کند؛ این رویایی بود که کمتر کسی می توانست به آن بیندیشد.

معاون بین‌الملل دفتر رهبری افزود: حوزه و طلاب خارج از کشور چند ویژگی دارند که عبارت است از انگیزه خالص و کم توقع بودن. هدف از تشکیل این گونه حوزه ها مخاطب قرار دادن بشریت است نه فقط تبلیغ در محدوده های تنگ نژادی بلکه طبق منطق قرآن برای همه بشر ماموریت داریم و باید خود را برای همه بشریت آماده کنیم.

قمی تصریح کرد: کار به جهت سرخوردگی بشر از وضعیت موجود خودش که از بی عدالتی به شدت رنج می‌برد و از فقدان معنویت در جامعه ناراحت است و احساس تنهایی و اضطراب و بی معنایی می‌کند، سهل است اما از جهتی که اسلام با یک دشمنی چندین قرنی مواجه است که تلاش کرده چهره اسلام را خدشه دار کند، کار سخت است.

او افزود: آن‌هایی که به بهانه انفجار دو ساختمان و یا به بهانه داشتن تسلیحات نظامی دو کشور اسلامی را اشغال کردند و تعداد بسیاری انسان بی گناه را کشتند این‌ها اسلام را تهدید و برای آن مشکلاتی را به وجود می آورند در حالی که مدعی حقوق بشر هم هستند.

لزوم آموزش طلاب متناسب با جامعه هدف

در ادامه این همایش، حجت الاسلام سید محسن موسوی به ضرورت و بایسته‌های حوزه علمیه در اروپا اشاره کرد و گفت: حوزه های علمیه سه بخش آموزش، پژوهش و تبلیغ را در دستور کار خود دارد. لزوماً مخاطب توجه تنها طلاب نیستند بلکه مدیران و رهبران این حرکت علمی نیز هستند و در مورد آموزش باید توجه کرد چه مسائلی نیاز است تا آموزش داده شود.

مسؤل اروپا و امریکای دفتر رهبر انقلاب اسلامی افزود: متأسفانه بسیاری مواردی که در قم احساس ضرورت می‌کنیم همان ها را در حوزه های اروپا منتقل می کنیم درحالی که باید متناسب با جامعه هدف به طلاب آموزش داده شود.

او تصریح کرد: در خصوص آموزش، موضوع تسلط به زبان بسیار مهم است و باید به زبانی سهل که به بهترین وجه می تواند پیام ما را منتقل کند توجه کنیم.

موسوی به نقشه راهی که رهبری در مورد تبلیغ بیان داشتند اشاره کرد و گفت: طبق فرموده رهبری باید برای غربی‌ها سخن نو داشت و به دنیا فهماند حرف‌هایی تازه برای گفتن داریم. امروز وقتی صحبت از اقلیت ها می‌شود اقلیت های مسلمان در جوامع غیر مسلمان را نیز شامل می‌شود و باید حوزه‌های علمیه این را جزو بایسته‌ای خود قرار دهند که در آموزش، پژوهش و تبلیغ به مسائلی که خاص آن مناطق است، ورود پیدا کنند.

عضو دفتر رهبر انقلاب اسلامی گفت: از سیاست هایی که در دستور کار داریم این است از کسانی استفاده کنیم که زبان منطقه مورد نظر را به خوبی مسلط باشند.

در کار یک مربی نقش الگویی حرف اول را می‌زند

آیت الله علیرضا اعرافی هم در این مراسم، طی سخنانی اظهار  کرد: امیدواریم این حرکت در اروپا و آلمان بتواند ماندگار و به درخت تنومندی تبدیل شود. ما حوزویان در واقع باید به یک مربی تبدیل شویم. اگر کسی بخواهد در مقام مربی در شعاعی پیرامون خود نورافشانی کند درواقع در مسیر رسالت و امامت قرار گرفته است و این نیازمند نقشه جامعی است.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه باید تمام شرایط مربی بودن و تأثیر گذار بودن در ما ایجاد شود، افزود: نگاه جامع و متوازن به همه ابعاد شخصیتی انسان یک ضرورت است و این که انسان از چه عناصری تشکیل شده و چه گرایش‌هایی دارد، باید مد نظر باشد و اگر این نگاه جامع و هماهنگ نباشد اثر کار تربیت و پرورش کاهش می‌یابد.

او با اشاره به اینکه جامعه‌المصطفی العالمیه امروز بیش از  ۱۰۰ رشته گرایش را اجرا می‌کند و در افق آینده این تعداد به بیش از ۴۰۰ رشته گرایش خواهد رسید، گفت: یک مربی باید نگاه ویژه‌ای به مسائل پیرامون خود داشته باشد. در کار یک مربی نقش الگویی حرف اول را می‌زند و اینکه شخص الگو و نمونه و با عمل و منش خود تأثیر گذار باشد، بسیار مهم است. همچنین داشتن اخلاص و انگیزه الهی و عمل به آن در مسیری که طلاب قدم گذاشته‌اند، مهم است. استاد، مربی و کسی که می‌خواهد تبلیغ رسالت الهی کند نباید عمل خود را در برابر مزد و یا پست و مقام ببیند و لذا باید از رویکرد معامله ای دور باشد.

رئیس جامعه المصطفی العالمیه گفت: تربیت، تبلیغ و سازندگی نیاز به عشق دارد و تجلی این عشق در رفتار و تعاملات باید نمایان باشد و اگر اینگونه نباشد و نتوان آن عشق را در رفتار خود بازتاب داد، موفقیت حاصل نخواهد شد. صبوری و بردباری عامل مهمی است که طلاب باید به آن توجه کنند. این صبوری معنای وسیعی دارد که در همه زمان‌ها کاربرد دارد و صبوری و شکیبایی لازمه کارهای اصلاح گری و ساختن انسان‌های دیگر است.

اعرافی به احاطه علمی اشاره کرد و آن را موضوع بسیار مهمی خواند و گفت: در اروپا و امریکا از انسان های متناسب با آن فضای علمی کمتر بهره مند هستیم و شرایط حضور مربیان در آن مناطق باید خیلی بهتر از اکنون باشد؛ ما در آن جا نیاز به صاحب نظران و فقهای آشنا به دنیای جدید و فقه معاصر داریم و انسان‌هایی می‌خواهیم که پنجه در پنجه فیلسوفان و صاحب نظران غرب به کار علمی و پژوهشی بپردازند. حوزه شیعی متکی بر یک فکر غنی، فقهی پویا و فلسفه ای ریشه دار است که اینها از کالای قابل عرضه به جهان است. باید به جایی برسید که این کالاهای موجود را برای عرضه به دنیا بازسازی کنید، ذخایر فلسفی، فقهی و کلامی امروز در تعامل اندیشه غربی باید رشد و توسعه بیشتری پیدا کنند. این مرکزی که در آلمان ایجاد شده اگر به درستی هدایت شود و اساتید و طلاب عزم راسخ داشته باشند، می‌تواند به پایگاه عمیق علمی و جایگاهی برای گفتگوهای ویژه در غرب تبدیل شود.

حوزه و دانشگاه به برکت انقلاب اسلامی به هم نزدیک‌تر شده‌اند

حجت‌الاسلام سیدابوالحسن نواب در همایش آکادمی اسلامی آلمان و ظرفیت‌های بین‌المللی حوزه های علمیه اظهار کرد: همکاری های حوزه و دانشگاه و تحصیل همزمان افراد در این دو نهاد از ضرورت هاست و بسیاری از شخصیت های ما به این ضرورت پی بردند که در هر دو نهاد باید تحصیل کنند.

او با بیان اینکه در بخش های دینی هم حوزه های علمیه و هم دانشگاه بسیاری فعالیت دارند، گفت: این دو از برکت انقلاب اسلامی هر روز بیش از پیش به هم نزدیک می‌شوند و کسانی که در حوزه های اروپا تحصیل می‌کنند خوب است مسلط به هردو باشند و علاوه بر تقوا از دانش روز نیز آگاهی داشته باشند.

رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب با بیان اینکه امروز اروپا به ادیان شرق توجه بسیاری کرده است، افزود: باید با همه ادیان و مذاهب آشنا شد تا بتوان نیاز دنیایی که تشنه معنویت است را رفع کرد.

او با اشاره به اینکه خوشبختانه ظرفیت‌های خوبی در قم برای تحصیل طلاب غیر ایرانی فراهم شده است، گفت: حدود ۲۰ مرکز آموزش حوزوی در قم وجود دارد که میتواند به نیاز طلاب پاسخ گوید و آنها را آموزش دهد. ۱۵ سال قبل اولین درس شیعه شناسی در  قم اجرا شد و اکنون حدود ۳۰۰ دانشجوی شیعه شناسی وجود دارد. معرفی عالمانه اسلام بر اساس آموزه های اهل بیت(ع) از اهداف اصلی دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی است.

حجت الاسلام علی عباسی نیز در این همایش در سخنانی گفت: حوزه‌های علمیه شیعه نهادی ریشه‌دار در اعماق قرون هستند. در یک قرن اخیر حوزه علمیه قم به کانون و مرکزی تبدیل شده است و به برکت انقلاب اسلامی تحولی عظیم در آن رخ داد.

معاون آموزش جامعه المصطفی العالمیه افزود: نظام علمی حوزه های علمیه از خصوصیاتی برخوردار بوده که لازم است در آینده به این خصوصیات توجه داشته باشیم و آنچه سبقه حوزه های ما بوده در این گسترش نباید مورد غفلت قرار بگیرد.

او با بیان اینکه حوزه های ما همیشه تربیت محور و رسالت مدار بوده اند، ادامه داد: حوزه انسان هایی را تربیت کرده که آراسته به فضائل اخلاقی و معنوی بودند و دانش آموختگان آن احساس یک رسالتی می کنند که این وجه تمایز دانش آموخته حوزوی با سایر مراکز علمی است.

عباسی تصریح کرد: علاوه بر آموزش مواردی چون پژوهش، پاسخگویی به نیازهای جامعه و تبلیغ جزء کارکردهای جدایی ناپذیر حوزه های علمیه بوده است.امروز در نقاط مختلف ایران و سایر کشور ها شاهد حضور حوزه های علمیه توانمندی هستیم و اینکه روزی تشکیل حوزه علمیه در اروپا اگر غیر قابل تصور بود اما امروز به برکت انقلاب اسلامی این امر تحقق یافته است.

معاون آموزش جامعه المصطفی العالمیه افزود: حوزه ای که در هامبورگ تشکیل شده تنها حوزه ما در اروپا نیست و به لطف الهی در این منطقه و مناطق دیگری چون دانمارک، نروژ و فرانسه شاهد تشکیل مدارس علمیه هستیم. حوزه علمیه در درون توسعه چشمگیری پس از انقلاب داشته و بیش از ۲۰ مرکز تخصصی و رشته های تخصصی در حوزه شکل گرفته است و توجه به علوم انسانی جدید با نگاه انتقادی ایجاد شد. ضرورت دارد این حوزه ها ارتباطشان را با مرکز حوزه علمیه حفظ کنند و نظام آموزشی آن ها با مرکز تنظیم شود و از ظرفیت اساتید بزرگ و شخصیت های برجسته حوزوی استفاده کنند.

وی افزود: برای آینده کار در اروپا باید به این نکات توجه کرد که عبارت اند از تدوین متونی برای آموزش در این مراکز، طراحی رشته هایی متناسب با نیاز منطقه، شناسایی نیازها و پاسخ مناسب آموزشی به آن. مسؤلین حوزه علمیه هامبورگ باید به بخش خواهران نیز توجه ویژه ای داشته باشند.

گفتگوی غرب و شرق اسلامی با مسائل سیاسی آکنده شده است

یونس نوربخش در همایش آکادمی اسلامی آلمان و ظرفیت‌های بین‌المللی حوزه‌های علمیه که در مدرسه علمیه امام خمینی(ره) برگزار شد، اظهار کرد: کار آموزش و پژوهش بسیار سنگین است و این کاری که دراروپا انجام می شود کار بزرگی است که ثمرات آن در آینده ظهور پیدا خواهد کرد.

او با بیان اینکه اسلام در غرب با چالش ها و آسیب هایی مواجه است که باید به آنها توجه داشت، گفت: این رابطه گفتگوی غرب و شرق اسلامی با مسائل سیاسی آکنده شده است.

این جامعه شناس ادامه داد: از وقتی که مدرنیته در غرب آغاز شد رابطه ما یک رابطه یک سویه بوده و دنبال تقلید از آنها بودیم و کم کم در داشته های خود دچار شک و تردید شدیم.کتاب هایی وجود دارد که در مورد توسعه مسلمانان در تمدن غرب نوشته شده است که متأسفانه این ها به فراموشی سپرده شده لذا توصیه اول ما مطالعه تاریخ و آشنایی طلاب با تاریخ اسلام است.

نوربخش گفت: امروز در سطح گسترده ای دانشگاه ها، مؤسسات و انجمن ها وارد بحث گفتگوی ادیان شده‌اند که با زبان شهید بهشتی بسیار متفاوت است.طبق مطالعاتی که در خصوص تفکر آیت الله بهشتی داشتم متوجه چند نکته متوجه شدم که نخست عبارت است از این که ما دنبال یک اسلام عقلانی و معتدل هستیم و امروز تشیع می تواند الگوی یک اسلامی عقلانی و معتدل باشد و حرفی برای گفتن در جهان داشته باشد و این جز با کار علمی ممکن نیست.